Rafał Kuptel jest wychowankiem Spójni Gdańsk. W swojej karierze zawodniczej reprezentował Wybrzeże Gdańsk, Warszawiankę, Wisłę Płock i Spójnię Gdynia. Siedmiokrotnie zdobywał Mistrzostwo Polski, cztery razy sięgnął po Puchar Polski. W latach 1996–2008 grał w Reprezentacji Polski. W biało-czerwonych barwach zagrał blisko 150 razy. W 2007 roku wywalczył wicemistrzostwo świata.

Karierę trenerską rozpoczął jeszcze jako zawodnik, szkoląc juniorów Wisły Płock. Następnie w sezonie 2012/13 w Spójni Gdynia pełnił rolę grającego trenera. W 2013 roku przejął stery w Piotrkowianinie Piotrków Trybunalski, by w następnym roku przenieść się do Opola. Z Gwardią w sezonie 2014/15 awansował do ORLEN Superligi. W sezonie 2017/18 opolanie zajęli 4. miejsce w tabeli, a sam Kuptel został wybrany najlepszym szkoleniowcem ORLEN Superligi. W sezonie 2018/2019 wywalczył z drużyną z Opola brązowy medal Mistrzostw Polski, a indywidualnie znów otrzymał nagrodę Gladiatora dla najlepszego trenera ORLEN Superligi. W Gwardii pracował do 17 kwietnia 2023 roku.

Rafał Kuptel prowadził także reprezentację Polski do lat 18 podczas Mistrzostw Europy w Polsce. W 2015 roku poprowadził kadrę juniorów w Mistrzostwach Świata U-19 w Rosji, a rok później z reprezentacją młodzieżową wystąpił w mistrzostwach Europy U-20 w Danii.

5 września 2023 roku na stanowisku trenera Energa MKS-u Kalisz zastąpił Pawła Nocha. – Bardzo dziękuję władzom Energa MKS-u Kalisz na czele z Panem Prezesem Błażejem Wojtyłą za okazane mi zaufanie i powierzenie współtworzenia kolejnego rozdziału historii Klubu w najstarszym mieście w Polsce. Czekałem na możliwość poprowadzenia zespołu ambitnego i perspektywicznego, na którym będę mógł z czasem odcisnąć charakterystyczne dla mojego warsztatu trenerskiego elementy piłki ręcznej. Zapewniam, że ambicji i woli walki ani mi, ani zespołowi nie zabraknie, a z czasem zaczniemy też stawiać sobie coraz wyższe cele sportowe – mówi nowy trener Energa MKS-u Kalisz Rafał Kuptel – Jako były zawodnik, a obecnie trener już z pewnym doświadczeniem zawodowym, wiem jak ważne dla sportowca jest wsparcie oddanych Kibiców, które ma szczególne znaczenie w trudnych momentach. Dlatego zwracam się w stronę wszystkich Kibiców Energa MKS-u Kalisz o przybycie na najbliższy i następne mecze w naszej hali i na wyjazdach. Dajmy z siebie wszystko – dodaje.

– Cieszę się, że tak doświadczony trener jakim jest Rafał Kuptel przyjął naszą ofertę i poprowadzi kaliską drużynę – deklaruje prezes Energa MKS-u Kalisz Błażej Wojtyła – Profesjonalizm jaki reprezentuje jest gwarantem wysokiej jakości. Sposób i tryb pracy, który pokazał podczas prowadzenia Gwardii Opole doprowadził go do brązowego medalu Mistrzostw Polski oraz dwukrotnie do tytułu najlepszego trenera ORLEN Superligi. Jestem przekonany, że podczas pracy w Kaliszu będzie mógł świętować kolejne sukcesy klubowe i indywidualne – dodaje.

W debiucie w nowych barwach trener Kuptel zmierzy się na wyjeździe z drużyną z Kielc – Zatrudnianie nowego trenera w trakcie sezonu czy nawet na jego początku nigdy nie jest wymarzonym scenariuszem w procesie budowy zespołu, jednak postanowiliśmy podjąć to ryzyko, ponieważ sezon z play-offami nie wybacza błędów – mówi dyrektor sportowy Energa MKS-u Kalisz Iwona Niedźwiedź – Fajnie, że Rafał mimo piekielnie trudnego najbliższego rywala zgodził się przejąć zespół w trybie natychmiastowym. Nie oczekujemy od niego zwycięstwa w spotkaniu z Mistrzem Polski, ale bardzo chcemy, żeby Energa MKS Kalisz wróciła na zwycięską ścieżkę. Dziękujemy Pawłowi za pracę wykonaną z zespołem i życzymy powodzenia – dodaje.